فیروزه سنگی است مات از خانواده فسفات ها که بسته به منشا و معدن آن در طیف های رنگی آبی رنگ , سبز و سبزآبی یافت می گردد . وقتی که در معدن فیروزه عنصر مس بیشتری مو جود باشد رنگ آبی رنگ فیروزه ارتقا مییابد , وقتی که اندازه آلومینیوم خاک آن ناحیه بیشتر باشد رنگ فیروزه بیشتر به سبز گرایش مییابد و رنگ این سنگ در حضور عنصر روی به سبز مایل به زرد رنگ متمایل می گردد . مشقت سنگ فیروزه حدودا 6 هست .
نسبتاً 2000 سال است که کشور‌ایران تحت عنوان یکی‌از منابع کلیدی سنگ فیروزه شناخته شده‌است . فیروزه ای به رنگ آبی رنگ آسمانی که همواره هواداران سنگ های قیمتی را به خویش جذب نموده است . معادن فیروزه در کشور ایران بیشتر در بخش ها شمال شرقی مملکت متمرکز بوده و از دیرین ترین و کیفیت بالا ترین آن ها قادر است به معادن فیروزه نیشابور اشاره نمود .
فیروزه کیفیت بالا اهل ایران تحت عنوان شاخص و استاندارد این سنگ زیبای قیمتی شناخته شده‌است و بدون محل استخراج در صورتی فیروزه معیارهای کیفیتی ضروری را داشته باشد , آن را با اسم گرید اهل ایران ( Persian Grade ( می‌شناسند .
بر پایه ی سندها جان دار به احتمال بسیار فیروزه او‌لین سنگ قیمتی است که در ساخت جوهرات مستعمل شده‌است چنانکه مدارک تاریخی نشان می دهد ملکه ی مصر جواهراتی تشکیل شده از طلا و جواهرات و فیروزه برتن داشته که خویش سند بر عمر وجود فیروزه در پباده سازی جواهرات است . شاید فیروزه های مصرف شده در جواهرات سلاطین سلسله نخستین مصر از معادن ( سرابیت الخدام ( بنا شده در شبه جزیره سینا استخراج گردیده اند که عمر آنرا 4000 سال گذشته از به دنیا آمدن مسیح تقریب می زنند . اکنون کشورهای کشور ایران , افغانستان , مصر و ایالات متحده از صادر کنندگان فیروزه هستند .
فیروزه - جوارهات سنتی
سنگ فیروزه همواره بین ساکنان نیمکره ی غربی سنگی شناخته شده بوده و برای آنان بها مذهبی , هنری و تجاری داشته است و همینطور از این سنگ برای دریافت کردن اقبال و سالمی استفاده می کردند . اعراب بر این اعتقاد و باور بوده اند که فیروزه در هوای منزه و سلامت براق خیس میگردد و در هوای آلوده و کثیف و ناپاک درخشندگی خویش را از دست می‌دهد .
در دوران باستان برای پالیش سنگ فیروزه آن را با درروغن حیوان ها یا این که گیاهان آغشته می کردند و آن گاه اذن میدادن تا سنگ کم آب شود . سنگ فیروزه گهگاه به وسیله نمک های معدنی غیر آلی نظیر سیلیس کلوئیدی یا این که سیلیکات سدیم ثبت رنگ می‌شود اگرچه در‌این روند سنگ تیره می‌شود و رنگ آن اشباع می گردد البته آسیبی به آن نمیرسد .
هنرمندان اهل ایران علاوه بر استفاده از فیروزه در جواهرات و زیورآلات از این سنگ باارزش در صنعت های دستی ازجمله هنر گران بها فیروزه کوبی بر مرحله فلزات هم استفاده می‌نمایند . اکثری از طراحان به اسم جهان هم عشق ی خویش را به استفاده از فیروزه در پباده سازی جواهرات نشان داده اند اعم از ی آنان می شود به انگشتر مرمر سبز و فیروزه و انگشتر اوپال و فیروزه از اثرها وندی یو و همینطور گوشواره لاجوری و فیروزه از اثر ها همین هنرمند اشاره نمود .
فیروزه - پباده سازی امروزی
کانال عنکبوتی یا این که فیروزه شجر
بعضی اوقات بر روی مرحله فیروزه رگه های سیاه یا این که قهوه ای رنگی موجود هست که مرتبط با سنگ معدنی است که فیروزه از آن جدا شده‌است . این نقوش را کانال عنکبوتی ( Spiderweb ) یا این که در بازار داخلی فیروزه شجر ( طرح درخت ) می نامند . چنانچه این نقوش معنی دار و موزون باشند سبب ارتقاء قیمت فیروزه می‌شوند و در غیر اینصورت به طور یک ناخالصی از کیفیت و قیمت فیروزه می کاهند .
فیروزه شجر
معادن فیروزه ی شناخته شده در کشور‌ایران
معدن ابواسحاقی : یکی‌از سابق ترین معادن فیروزه که نزدیک 50 سال است که تعطیل شده‌است
معدن رکنی : باکیفیت مضاعف بالای فیروزه
معدن خاک قرمز‌رنگ : این معدن به خاطر فیروزه ی تخم مرغ صورت دارای شهرت به روبین با رنگ آبی رنگ خاص آوازه دارااست این فیروزه ممکن است دوست داستنی ترین فیروزه ی اهل ایران در عالم است
- ۹۶/۰۹/۰۴